_ Tặng J. M. _

Tôi không biết mình yêu Dordogne từ bao giờ, có lẽ từ khi tôi yêu anh, từ khi anh nói « Anh sẽ đưa em đến một nơi thật đẹp ». Và anh đưa tôi đến Dordogne.

Tỉnh Dordogne thuộc vùng Aquitaine, nằm giữa lòng nước Pháp, không giáp biển, nhưng được phủ kín bởi màu xanh mát của rừng, của đồng ngô, của dòng sông uốn lượn và bầu trời cao thẳm.

Vào một trưa hè, ông ngoại anh vừa dõi mắt qua cửa sổ, hướng về phía cánh rừng xanh, vừa kể cho tôi về Dordogne bằng cái nhìn có phần hoài cổ của người già. Ông gọi Dordogne là Périgord, cái tên cổ bắt nguồn từ người Gaulois « Pétrocores », có nghĩa là Dân Tộc của Bốn Đạo Quân.

« Périgord bây giờ được chia làm bốn vùng nhỏ, mang tên tương ứng với sản phẩm đặc trưng cho từng vùng. Périgord Vert, ở phía Bắc, xanh màu rừng dẻ. Périgord Blanc ở trung tâm, trắng màu vách đá vôi. Périgord Purpre ở phía Tây Nam, tím màu rượu vang và lá nho mùa thu. Périgord Noir, chỗ mình đang ở, phía Đông Nam, đen màu rừng sồi âm u và màu nấm truffe » _ ông nói.

Mặc dù bị lãng tai, không nghe thấy tiếng tôi trả lời, ông tiếp tục kể cho tôi về cách ngày xưa người ta làm nhà trong vùng bằng đá vôi, lợp mái bằng đá phiến, về những khoảng rừng ông trồng, về mấy đõ ong ông nuôi lấy mật, về việc vài năm nay ong mật mất mùa vì bị một loại ong bắp cày đến từ Trung Quốc tấn công. Ông quay sang nhìn tôi, hấp háy mắt, và cả hai cùng phá lên cười.

Vùng Périgord Noir là cái nôi của hàng trăm lâu đài và những ngôi làng đẹp nhất nước Pháp. Trong số đó có Domme. Tôi yêu Domme ngay từ lần đầu đặt chân đến đây vào một buổi chiều vàng rực.

Domme giản dị trong ánh nắng xiên. Nắng in bóng lá của những giàn nho trước thềm lên mặt tiền những ngôi nhà xây bằng đá vôi màu vàng dịu. Từ trung tâm làng, mấy con ngõ nhỏ được xây từ thế kỉ XIII đan vào nhau hình ô bàn cờ. Trục đường chính lác đác một vài quán ăn, cửa hàng bán đồ lưu niệm và đặc sản địa phương: pa-tê gan ngỗng, quả hồ đào (quả óc chó), thịt vịt hầm, … .

Những con đường nhỏ của Domme

Domme nhuốm đẫm màu hoài niệm. Đức tin và sự tuyệt vọng của những người lính Thập Tự Chinh từ đầu thế kỉ XIV còn vương lại trên những bức tường đá trong hai tòa tháp nằm bên cổng thành « Porte des Tours ». Khi đế chế Hiệp sĩ dòng Đền sụp đổ, bảy mươi hiệp sĩ cuối cùng bị giam trong tháp trong hơn mười năm. Họ không ngừng khắc hình Chúa, thánh giá, chén thánh lên tường, cho đến khi không còn ai sống sót. Chiến tranh Anh-Pháp nổ ra ngay sau đó, làm Domme mang trên mình nhiều vết thương của cuộc chiến kéo dài hơn 100 năm. Trong khoảng thời gian ấy, ngôi làng không ngừng bị chuyển giao từ chiến tuyến này sang bờ lũy kia, trước khi trở lại tay người Pháp vào giữa thế kỉ XV.

Domme giấu trong mình nhiều bí mật. Ngay bên dưới ngôi làng và tòa thành cổ, sâu hai mươi mét trong lòng đất, là một hệ thống hang động trải dài 450 mét – lớn nhất vùng Périgord. Đến tận đầu thế kỉ XX, người ta mới phát hiện ra và lần đầu bước chân vào thế giới kì ảo của hàng nghìn thạch nhũ ở một nơi không ai ngờ tới.

Tuy nhiên, nếu chỉ có những con ngõ nhỏ đáng yêu, cùng âm hưởng quá khứ buồn và một kho báu tự nhiên độc đáo, Domme có lẽ sẽ không quyến rũ đến vậy. Dưới ánh chiều tà, tiến sát về phía bức tường thành của Domme, nơi những tia nắng cuối ngày đang cố len qua tán lá thu. Trái tim tôi như ngừng đập. Đẹp quá ! Hình như mặt trời đang nhón tay vẽ nên bức tranh phong cảnh đẹp nhất ta từng được thấy. Hàng trăm mét phía dưới kia, dòng Dordogne uốn mình trong một thứ ánh sáng màu vàng cam mê mị. Mấy vườn hồ đào hai bên bờ sông xen kẽ với những cánh đồng xanh đã gặt, chỉ còn lác đác vài cuộn rơm tròn, trải bóng dài lê thê. Nheo mắt nhìn về phía xa, vách đá trắng dựng đứng của La-Roque-Gageac và lâu đài Beynac, hai trong số mười ngôi làng đẹp nhất nước Pháp của Périgord, ẩn hiện trên nền núi xanh. Từng nét của thung lũng hiện lên hài hòa, hệt như phong cảnh làm nền cho nụ cười nàng Monna Lisa trong bức tranh nổi tiếng của Da Vinci. Dọc theo bờ thành của Domme, quang cảnh phía dưới biến đổi từng bước một, góc nào cũng đẹp, cũng nên thơ, cũng mê hoặc lòng người.

Dòng sông xanh hiền hòa soi bóng chiêc cầu nhỏ xinh

Trong thoáng chốc, luồng không khí trầm mặc ban nãy trong lòng Domme đã đuổi kịp đến tận bức bờ thành, hòa lẫn với niềm vui vô bờ bến. Không gian bỗng đắm chìm trong một âm hưởng man mác buồn mà yên bình đến kì lạ. Nó vừa nhẹ nhàng, vừa dịu êm như chính dòng Dordogne đang mải miết chảy về phía mặt trời.

Hai bên bờ sông trong ánh chiều

Đi dọc bờ thành của Domme

Gần phía bờ thành, mặt trời le lói những tia nắng cuối ngày vàng ươm

Một buổi chiều bình yên

Chúng tôi chỉ dời đi khi nắng không còn chạm tới tháp chuông cao nhất làng. Đường về xuyên rừng trong bóng tối mịt mùng làm tôi thoáng sợ, nhưng trong lòng còn mãi hân hoan với những gì mình vừa thấy. Nhất định tôi sẽ trở lại đây nhiều lần nữa, vì một phần trái tim tôi đã bị bỏ quên ở Domme mất rồi.

Ở Dordogne, mọi thứ dường như chậm lại

Vài nét về Dordogne

• Tỉnh Dordogne có năm con sông chảy qua, gồm Dordogne (con sông cùng tên), sông Vézère, sông Isle, sông Auvézère và sông Dronne. Mỗi thung lũng sông là một thế giới độc đáo đầy màu sắc, trong đó nổi bật nhất là thung lũng sông Dordogne và sông Vézère. Nếu như thung lũng sông Dordogne tập trung hàng trăm tòa lâu đài cổ kính, hưng thịnh trong thời trung cổ, thung lũng sông Vézère mới là nơi ghi dấu sự hiện diện của con người từ cách đây 400 000 năm. Từ năm 1979, các di tích và tranh vẽ hang động của người tiền sử trong thung lũng đã được UNESCO xếp hạng di sản văn hóa thế giới.
• Chiến tranh Anh-Pháp đã thay đổi hoàn toàn bộ mặt vùng Périgord, hơn một nghìn lâu đài, pháo đài được xây dựng, hơn 600 còn lại đến ngày nay, trong đó có 42 lâu đài mở cửa cho khách thăm quan.
• Bạn có thể tải miễn phí quyển tạp chí 130 trang giới thiệu rất kĩ và hay về vùng Périgord tại đường dẫn : http://www.perigorddecouverte.com/

Gợi ý cho một cuối tuần ở Périgord Noir

Tỉnh Dordogne rất rộng, chủ yếu là đường rừng núi, không thể thăm quan hết trong một cuối tuần. Nếu bạn đến đây lần đầu, chỉ nên tập trung trong khu vực Périgord Noir, nơi có những lâu đài và ngôi làng đẹp nhất.

Ngày 1 : Lâu đài Milandes, Castelnaud-la-Chapelle, vườn Marqueyssac

• Lâu đài Milandes là một trong những lâu đài được khách du lịch thăm quan nhiều nhất vùng Périgord Noir, mang nét nhẹ nhàng, nữ tính. Khu vườn rộng và mát, có nhiều góc ảnh đẹp cho bạn thong thả dạo chơi vào buổi sáng.
• Làng Castelnaud-la-Chapelle, cùng với lâu đài Castelnaud là một trong những « the must-see”. Lâu đài Castelnaud, được xây dựng từ thế kỉ XII, bảy lần bị chiếm đóng bởi quân Anh trong chiến tranh 100 năm, là lâu đài/pháo đài quyền lực nhất của Périgord Noir. Từ đây, bạn có thể ngắm cảnh đẹp của sông Dordogne cũng như lâu đài Beynac và những ngôi làng trong vùng.

• Vườn Marqueyssac là “khu vườn treo”, nằm ở độ cao 130 mét phía trên sông Dordogne. Từ đây, phong cảnh tuyệt đẹp của thung lũng sông, lâu đài Castelnaud, lâu đài Beynac và cả Domme, La-Roque-Gageac sẽ hiện ra trước mắt. Nếu có dịp đến Dordogne tối thứ 5 hàng tuần, trong hai tháng 7 và 8, đừng quên đến Marqueyssac để chiêm ngưỡng khu vườn đẹp huyền ảo dưới ánh sáng dịu dàng của 2000 ngọn nến.

Ngày 2 : Những ngôi làng đẹp nhất nước Pháp : Beynac-et-Cazenac, Sarlat-la-Canéda, Domme

• Buổi sáng đến Beynac-et-Cazenac : Beynac là ngôi làng nổi tiếng nhất vùng Dordogne, nổi bật với vẻ cổ kính, và tòa lâu đài ở vị trí cao nhất, đẹp như tranh vẽ. Tuy nhiên, cũng vì nổi tiếng, rất nhiều khách du lịch đến Beynac. Muốn được tận hưởng gian tĩnh mich vốn có của một ngôi làng cổ, bạn nên đến thật sớm (trước 9h sáng). Đừng đi xe ô tô vào làng mà hãy đỗ xe ở bãi đỗ ngay cạnh bờ sông (2.5€/1h, 3€/2h, 3.5€/3h, 4€/4h và 5€/cả ngày).
• Nếu ở đây vào chủ nhật và thích đi chợ quê, trên đường đi Sarlat, bạn có thể ghé Saint Cyprien để mua những đặc sản địa phương tươi ngon và rất rẻ. Ví dụ như : pa-tê gan, dầu hồ đào, mật ong rừng, các loại xúc xích khô. Mùa hè có dâu tây rất thơm ngon, mùa thu có nấm cèpe.
• Buổi trưa đến Sarlat-la-Canéda. Sarlat là thành phố « lớn » duy nhất vùng Périgord Noir. Thành phố cổ vô cùng duyên dáng. 80% phim về thời Trung Cổ ở Pháp được quay tại Sarlat. Tuy nhiên, nếu không thích đám đông, bạn nên tránh đến đây vào ngày thứ 7 – ngày họp chợ. Vào ngày này, cả thành phố trở thành một khu chợ khổng lồ, hàng hóa cơ bản cũng giống ở Saint Cyprien, có phần tạp nham hơn. Nếu đến đúng giờ ăn trưa, bạn có thế dừng chân ở một số quán ăn ở Sarlat. Hầu hết các quán ăn đều giới thiệu đặc sản Périgord gồm khai vị bằng pa-tê gan, bữa chính bằng các món liên quan đến vịt như thăn vịt nướng hay đùi vịt kho, tráng miệng bằng bánh hồ đào, hoặc kem dâu. Nằm giáp với thủ đô rượu vang – Bordeaux, rượu vang Dordogne, cụ thể là phía Bergerac cũng rất ngon và đặc biệt hợp để uống kèm các món ăn trong vùng. Tại các quán ăn, bạn có thể gọi rượu theo chai, nửa chai, hoặc theo chén 200 ml. Pa-tê gan uống với rượu vang trắng hơi ngọt một chút, các món thịt vịt uống với vang đỏ.

• Cuối giờ chiều đến Domme mua một cây kem và ngắm hoàng hôn. Quán kem Lambert của Domme là một trong những quán kem ngon nhất nước Pháp (theo đánh giá cá nhân).

Nếu dư dả thời gian, Dordogne còn rất nhiều điểm đến tuyệt đẹp để bạn khám phá như Brantôme -Venice của nước Pháp – ở phía Bắc, các lâu đài sản xuất rượu vang (Monbazillac, Tiregand, …) ở phía Tây. Đặc biệt, vào mùa thu, tầm đầu tháng 11, lá nho chuyển sang màu vàng và đỏ, vi vu giữa những cánh đồng nho rộng bát ngát, trải dài miên man trên các sườn đồi sẽ là một kỉ niệm rất khó quên.

Hoa quả và nấm bán ở chợ Saint-Cyprien sáng Chủ nhật

Quán ăn trưa trong một góc phố cổ ở Sarlat-la-Canéda

Đến Domme bằng cách nào ?

Vùng Dordogne chủ yếu là các thành phố nhỏ, đường rừng núi và ít các phương tiện công cộng. Các điểm thăm quan tuy không xa nhau lắm nhưng không nằm trong khoảng cách có thể đi bộ được. Cách tốt nhất để khám phá Dordogne là thuê ô tô tự lái.

Bằng các phương tiện khác :

• Đến Sarlat :

• • Từ Bordeaux, có tàu đi thẳng hết khoảng 3 tiếng, 30€/1 chiều. Ngoài ra có tàu từ Bordeaux đến Bergerac, Périgeux hoặc Brive rồi đi bus đến Sarlat. Bus từ Brive ngày có 1 chuyến đi/về từ thứ 2 đến thứ 7, trong năm học và 1 chuyến đi/về thứ 3, 5, 7 ngoài năm học. Bus từ Périgueux ngày có 1 chuyến đi/về từ thứ 2 đến thứ 6, trong năm học.

• • Từ Paris : tàu nhanh TGV Paris Libourne, chuyển tàu Libourne-Sarlat. Hoặc từ Paris đi Bordeaux rồi đến Sarlat như trên.

• • Từ Toulouse : Từ Toulouse đi Bordeaux rồi đến Sarlat như trên.

• • • Giờ bus xem tại : http://www.transperigord.fr/
  • Đến Domme : Đi taxi từ Sarlat 12 km, khoảng dưới 28 €/ 1 chiều/ 1xe.

• • Đến Beynac : Taxi từ Sarlat hoặc Domme, 10 km, 24 €/ 1 xe.

• Đến Castelnaud-la-Chapelle : Taxi từ Beynac, 6km, 18 €/ 1xe. Từ Sarlat, 15km, 31 €/1 chiều.

Ăn ở đâu ?

Périgord vô vàn những quán ăn ngon. Dưới đây là một số địa chỉ tôi từng thử qua và thấy thích:

• Sarlat dành tặng bạn nhiều sự lựa chọn nhất với giá cả phải chăng. Tôi có thể giới thiệu bạn đến quán Les Chevalier de la Tour, địa chỉ : 15, rue Alberic Cahuet. Nếu đến lúc quán còn chưa đông khách, bạn có thể đề nghị chỗ ngồi trên ban công, rất thoáng và đẹp. Pa-tê gan ở đây không ngon lắm nhưng bù lại quán có kem dâu tây ngọt dịu, mềm mịn.
• Domme cũng có một vài quán ăn có khung cảnh đẹp, nằm sát bờ thành, có tầm nhìn không đâu bằng xuống thung lũng sông Dordogne. Tuy nhiên, do mải mê ngắm cảnh, tôi chưa ăn thử ở các quán này lần nào mà hay vào trung tâm làng khi trời đã tối hẳn và ăn ở quán La Poivrière với thực đơn 15€ cho 3 món (khai vị, món chính, tráng miệng). Địa chỉ : Place de la Halle.
• Nếu đi qua Belvès – nằm trong danh sách những ngôi làng đẹp nhất nước Pháp, bạn có thế ghé qua quán Auberge de la Nauze nằm ngay sát đường lớn. Địa chỉ : Fongauffier, 24170 Sagelat. Quán nằm trong một khung cảnh đẹp xanh tươi, phục vụ rất dễ chịu, đồ ăn ngon. Tuy nhiên, cảnh đẹp cũng thể hiện luôn trên hóa đơn. Thực đơn ở đây tầm 20-50 € cho 3 món.

• Quán kem ở Domme : Glacier Lambert, đối diện nhà thờ, ngay cạnh chỗ ngắm cảnh thung lũng bên tường thành, với tôi là một trong những quán kem ngon nhất ở Pháp

Ai cũng thích quán kem ở Domme

Salat périgourdine ở Les Chevalier de la Tour với patê gan ngỗng và thịt thăn vịt, hạt hồ đào, khoai tây rán mỡ vịt

Một cửa hàng bán pho mát rất xinh và rất “Pháp”

Ngủ ở đâu ?

Là vùng du lịch nổi tiếng, Dordogne có vô số khách sạn, nhà nghỉ cho bạn lựa chọn. Bạn có thể thuê khách sạn ở Sarlat, thuê nhà theo tuần tại một trong những ngôi làng dễ thương khắp vùng, hoặc nếu muốn được phục vụ chu đáo hơn, thuê phòng trong khách sạn gia đình (maison d’hôte).

Nếu có dịp ngủ lại Sarlat, bạn đừng quên dành một ít thời gian đi dạo trong thành phố vào buổi tối. Hệ thống chiếu sáng của Sarlat được giữ lại đúng kiểu truyền thống: đèn đốt bằng ga. Ánh đèn dìu dịu, lan tỏa trong không gian tĩnh mịch của khu phố cổ, cực kì lãng mạn.

Chơi gì ở Dordogne ?

Ngoài đường bộ, ở Dordogne, bạn còn có thể ngắm cảnh từ trên khinh khí cầu (khoảng 180 €/ 1 người/ 1 h), trên tàu lượn – ULM (90€/ 1 người/ 30 phút), hoặc bơi thuyền, kayak dọc sông. Tra google bằng từ khóa « mongolfière/ULM/kayak » + « Périgord » để biết thêm chi tiết.

Bằng đường không hay đường thủy, dòng sông hiền và những báu vật của Périgord sẽ có bạn cảm giác như đang du hành trong không gian và thời gian. Sẽ thật tiếc nếu bạn không tặng cho mình khoảng lặng ấy một lần trong đời.

Tên một số món ăn và đặc sản Périgord bằng tiếng Pháp

• Bánh hồ đào : gâteau à la noix
• Dầu hồ đào : huile de noix
• Đùi vịt kho : confit de canard
• Kem dâu : sorbet de fraise
• Pa-tê gan : foie gras

• Thăn vịt : magret de canard

Xem thêm ảnh Dordogne tại trang Facebook của mình : Album Facebook ảnh Dordogne

Vị trí tỉnh Dordogne trên bản đồ nước Pháp

(Bài đã đăng trên blog vivu.fr)

Like and Share