Tản mạn về Georgia

Ba nước vùng phía Nam Caucasus, trải từ biển Đen đến biển Caspian: Georgia, Armenia, Azerbaijan, là nơi châu Á gặp châu Âu, lịch sử trộn lẫn với hiện tại. Vùng đất này gắn liền với ảnh hưởng từ Thổ Nhĩ Kì, Mông Cổ, Perse và Nga, tạo nên ba nền văn hóa đầy màu sắc.

Azerbaijan chủ yếu theo đạo Hồi. Còn Georgia và Armenia ngày xưa là hai vương quốc đầu tiên trên thế giới theo đạo Thiên Chúa. Vì thế những di sản nghệ thuật tôn giáo, nhà thờ, tu viện cổ vừa là kho báu của hai đất nước này, vừa là điểm nhấn của khung cảnh thiên nhiên tuyệt mỹ. Dải Caucasus, tổng độ dài 700 km, với nhiều đỉnh núi cao trên 5000 m, ngăn giữa Nga và Georgia, Azerbaijan vẫn còn hoang sơ. Chỉ có ba tuyến đường cho xe cơ giới nối hai phía Bắc Nam, trong đó tuyến Military Road nối Nga và Georgia, ngang qua chân núi Kazbek cao 5047 m là nổi tiếng nhất.

Nói đến Georgia thì hẳn phải nhắc tới chữ Georgia, với bảng chữ cái một mình một kiểu, kí hiệu nào cũng tròn xinh chúm chím. Sau mấy ngày ở Georgia thì mình cũng học được ba từ: “ma đ lốp bà” – cám ơn, “ki” – có, và “ara” – không. Còn mấy từ như taxi, hotel, toilet thì ai cũng hiểu nên may quá không phải học.

Trước đây thuộc Liên Xô Cũ nên hầu hết người Georgia nói được tiếng Nga. Lúc đầu mình còn cố dùng google translate dịch từ tiếng Anh sang tiếng Georgia nhưng vì mấy lần ra nghĩa “ối giời ơi” quá, mình đành dịch sang tiếng Nga cho đỡ bị ông nói gà, bà nói vịt.

Tuy ở lề châu Á nhưng văn hóa, tập quán đến mặt mũi người Georgia giống châu Âu hơn. Họ vẫn tốt bụng nhưng không vồ vập, tức là sẽ không có chuyện đi một chuyến có vài người hỏi cưới như ở Ấn Độ, Pakistan. Cá nhân mình thấy du lịch ở Georgia rất dễ chịu và an toàn cho mọi đối tượng nam, nữ, bà già, trẻ nhỏ. Thậm chí là an toàn hơn phần lớn các nước Tây Âu bây giờ.

Nếu bạn là người đã nhìn phong cảnh châu Âu, Bắc Mỹ, Bắc Ấn, Tân Cương đến quen mắt thì mình phải nói trước là cảnh Georgia không quá đẹp đến ngỡ ngàng. Nhưng Georgia có cái “vibes” rất quyến rũ, vừa cổ điển vừa chân phương đến mức mình vừa về đã muốn quay lại ngay. Cái này khó tả, bạn phải đến mới biết được.

Lịch trình 10 ngày cho lần đầu đến Georgia

Dưới đây là lịch trình mình đã đi. Ban đầu mình đã lên một lịch trình khác nhưng do dính 4, 5 ngày mưa liền tù tì không thể lên núi được. Mà nắng mưa là chuyện Ông Trời, còn mình thì phải miệt mài đổi cung. Link gmaps.

• Ngày 1, 2: Thăm quan Tbilisi, ngủ đêm Tbilisi. Nếu thiếu thời gian có thể bớt 1 ngày ở Tbilisi hoặc chuyển 1 ngày sang đoạn đi Mestia.
• Ngày 3: Day trip vùng rượu vang Kakheti, Ikalto Monastery, Khareba Winery, Sighnaghi. Ngủ đêm Tbilisi
• Ngày 4: Jvari Monastery, Mtskheta, Svetitskhoveli Cathedral, Shiomgvime (Cave of Shio). Ngủ đêm Akhaltsikhe.
• Ngày 5: Lâu đài Akhaltsikhe, pháo đài Khertvisi, thành phố cổ Vardzia, Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi
• Ngày 6: Martvili canyon, Enguri dam. Hai điểm này đều không quá đặc biệt, có thể bỏ qua, đến thẳng Mestia hoặc Ushguli. Ngủ đêm Mestia hoặc Ushguli
• Ngày 7: Dạo quanh Ushguli, trở lại Mestia. Ngủ đêm Mestia
• Ngày 8: Mestia đi Kutaisi. Thăm quan Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi.
• Ngày 9: Gelati Monastery, Katskhi column, pháo đài Ananuri. Ngủ đêm Kazbegi
• Ngày 10: Hiking từ Gergeti lên Trinity church (1h oneway, +333 m). Ngủ đêm Tbilisi

Tiện viết luôn lịch trình 3 ngày Armenia của mình:

• Ngày 11: Qua biên giới Armenia, Akhtala Church, Haghpat Monastery. Ngủ đêm Yerevan
• Ngày 12: Dạo quanh Yerevan, Garni Temple. Ngủ đêm Yerevan
• Ngày 13: Khor Virap Monastery, Noravank Monastery. Bay chuyến đêm về nhà

Lịch trình 10 ngày trekking và hiking vùng Great Caucasus

Lịch trình này mình chưa đi nhưng tạm viết cho mùa sau. Hiking tháng 6 hoặc cuối tháng 9, đầu tháng 10.

• Ngày 1: Tbilisi, Gori, Tskaltubo, Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi
• Ngày 2: Đi Mestia, lang thang các làng quanh Mestia. Ngủ đêm Mestia
• Ngày 3, 4, 5, 6: Trekking từ Mestia đi Ushguli (50 km). Ngủ đêm ở các làng trên đường
• Ngày 7: Hiking Koruldi Lake hoặc sông băng Shkhara (18 km), về Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi
• Ngày 8: Kutasi đi Kazbegi. Ngủ đêm Kazbegi
• Ngày 9: Hiking Truso valley (22 km). Ngủ đêm Kazbegi
• Ngày 10: Sno Village Giant Stone Heads, hiking Juta valley. Về Tbilisi, hoàng hôn ở Jvari Monastery.

Chú ý nếu muốn đi cả 3 nước thì phải đi Azerbaijan trước, Armenia sau vì Azerbaijan không cho phép nhập cảnh từ Armenia.

Lịch trình 7 ngày cho các bạn bận rộn

Nếu bạn có ít thời gian ở Georgia, mình có thể gợi ý một lịch trình ngắn hơn, chỉ đi qua những khu vực đặc sắc nhất:

• Ngày 1: Thăm quan Tbilisi, ngủ đêm Tbilisi.
• Ngày 2: Jvari Monastery, Mtskheta, Svetitskhoveli Cathedral, Shiomgvime (Cave of Shio), Kazbegi. Ngủ đêm Kazbegi .
• Ngày 3: Thăm quan Trinity church ở Gergeti, pháo đài Ananuri, đi Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi
• Ngày 4: Thăm quan Kutaisi, đi Mestia.
• Ngày 5: Mestia đi Ushguli, dạo quanh Ushguli, đi thắm sông băng nếu thời tiết cho phép. Trở lại Mestia. Ngủ lại Mestia
• Ngày 6: Dạo quanh Mestia, đi Kutaisi. Ngủ đêm Kutaisi
• Ngày 7: Kutaisi, Katskhi column, đi Tbilisi. Đêm Tbilisi

Nếu vẫn ít thời gian hơn nữa thì bạn có thể gộp ngày 6 và 7, đi thẳng từ Mestia về Tbilisi hết 8 tiếng.

Visa

Hiện tại Georgia có chính sách evisa với công dân Việt Nam. Thủ tục đơn giản dễ dàng. Giá e-visa 20 USD. Điều kiện hộ chiếu còn hạn trên 6 tháng.

Ngoài ra nếu có visa Hàn, Nhật, Mỹ, Canada, Schengen còn hạn thì được miễn visa. Nhưng mình từng biết có bạn bị từ chối lên máy bay khi quá cảnh ở nước thứ ba do hãng bay không biết qui định này.

Nên tới Georgia vào mùa nào?

Thời tiết ở Georgia khá giống các vùng núi châu Âu, mùa xuân từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 6. Hè từ tháng 6 đến hết tháng 8. Thu tháng 9, 10. Mùa nào cũng có vẻ đẹp riêng. Xuân thu mát mẻ, là mùa thấp điểm, mọi thứ đều rẻ, các điểm du lịch vắng teo, nhưng nhiều mưa. Mùa hè trên núi cây cỏ xanh tươi nhưng là mùa cao điểm nên đông người và các dịch vụ sẽ nhỉnh hơn.

Mình đi Georgia giữa tháng 5, những vùng núi thấp và thảo nguyên đang nở hoa rực rỡ, trên núi cao vẫn còn tuyết trắng. Hi vọng sẽ được trở lại vào một mùa thu lá vàng.

Di chuyển ở Georgia

Nghe nói các phương tiện công cộng ở Georgia khá rẻ, tiện lợi và dễ đi. Nhưng vì mình thích lang thang chụp ảnh dọc đường nên chọn cách thuê xe cho tiện nhảy xuống.

5 cách thuê xe:

1. Thuê ô tô tự lái. Giá thuê 8 ngày trên trang rentalcars khoảng 500 € (550 USD), chưa tính bảo hiểm, phụ phí người lái thứ 2. Chú ý hợp đồng thuê xe luôn có 1 dòng bé tí là xe không được đi Ushguli và Gergeti. Nếu đi cách này thì cả lịch trình 10 ngày của mình hết khoảng 800 USD tiền xe sau khi cộng tất cả các chi phí phụ trội.
2. Thuê campervan. Năm 2020 mình đã đặt campervan ở Georgia nhưng sau đó phải hủy vì dich. Contact: Anna hostelondaroad@gmail.com. Giá năm 2020: 100-130 USD/1 ngày, tùy số ngày, càng dài càng rẻ.
3. Thuê xe trọn gói từ đầu đến cuối lịch trình. Mình đã tham khảo gần chục nhà tour và tài xế thì được báo giá trọn gói xe từ 1800 USD đến 2800 USD/10 ngày, xe 5 chỗ.
4. Thuê xe từng ngày qua web http://gotrip.ge. Trang web dễ sử dụng, chỉ cần lên lập hành trình của một ngày giống như lập trên google maps. Web sẽ báo danh sách các tài xế, ảnh xe và giá để lựa chọn, đại khái tương tự như Uber. Giá từ 80 đến 150 USD/1 ngày, tùy chặng ngắn dài và loại xe. Mình đã dùng dịch vụ này 4 lần và thấy rất ổn. Nhược điểm là trang này không có dịch vụ tài xế đi cả chuyến dài.
5. Thuê từng ngày hoặc vài ngày trực tiếp với tài xế. Mình ghi ở đây contact của bạn tài xế Lasha mà mình vừa ý nhất trong chuyến đi. Nếu cần bạn có thể nhắn tin thảo luận trực tiếp, giá sẽ mềm hơn đặt qua Gotrip.
   Lasha đúng giờ, lái tốt, an toàn, nói được tiếng Anh, có sở thích câu cá nên đủ kiên nhẫn chờ được các ace chụp ảnh sống ảo hàng giờ liền. Đi đường thích chỗ nào chỉ cần bảo bạn ấy dừng. Xe SUV 5 chỗ gầm cao nên vào được Ushguli. Bạn ấy base ở Kutaisi nên rất quen đường đi về phía Mestia hay Gori.

Contact: Lasha +995 579 41 89 89, liên lạc qua Whatapp.

Mình từng lái xe đi nhiều nơi nhưng chuyến này mình chọn thuê xe có tài xế, một phần vì lười, một phần vì tỷ suất chất lượng-giá cả quá tốt. Lái xe ở Georgia cũng không có gì quá đặc biệt để trải nghiệm cả.

Tổng 10 ngày mình trả khoảng 1000 USD, chênh lệch rất ít so với thuê xe tự lái, và không cần lo các khoản phụ phí, bảo hiểm, đặt cọc, đậu xe, mua xăng, sửa xe khi hỏng, lái đường dài mệt mỏi, vân vân. Nếu bạn dừng nhiều ngày ở một nơi thì càng nên chọn thuê xe từng ngày, đỡ chi phí những ngày xe đậu không dùng.

Đường ở Georgia nhiều đoạn đang sửa, mà bảo hiểm hiếm khi bao phí sửa lốp, kính và gầm xe. Đường từ Mestia lên Ushguli tuy không chênh vênh miệng vực như đường Ladakh, Zanskar nhưng cũng toàn ổ khủng long, tê giác nên xe gầm thấp sẽ không đi được.

Đường lên Kazbegi (Military Road) chất lượng tốt nhưng là tuyến đường duy nhất xuyên qua núi giữa Bắc và Nam Caucasus nên xe conteneur chạy sầm sập cả hai chiều, nên để người cứng tay lái sẽ an toàn hơn.

Khách sạn

Thuê khách sạn/căn hộ ở Georgia rất đơn giản, chỉ cần vào các web cơ bản như Booking, Hotels, Agoda hay Airbnb. Theo thói quen, mình sử dụng Booking và chỉ chọn phòng ở chỗ rating 9 điểm trở lên, có view.

Dịch vụ khách sạn ở Georgia tương đối tốt. Giá giao động từ 30 USD/1 phòng đôi guesthouse ở chỗ hẻo lánh như Ushguli đến 75 USD/1 phòng đôi trong khách sạn 4 sao giữa phố cổ thủ đô Tbilisi. Nói chung từ 40-50 USD đã có phòng đôi rộng sạch, view đẹp nhất nhì vùng. Tuy nhiên mình đi tháng 5 là mùa thấp điểm. Vào hè giá có thể cao hơn.

Ăn uống

Đồ ăn ở Georgia ngon nhưng hơi mặn, có thể dặn bếp bớt muối. Giá ăn hàng tầm 10-15 USD / 1 người / 1 bữa trong quán tốt, tất nhiên không phải quán có sao Michelin.

Vài địa chỉ mình ưng:

• Tbilisi: restaurant của khách sạn 4 sao Mukharantubani Boutique hotel, nấu ngon, giá rẻ so với chất lượng
• Telavi: Bravo restaurant, menu đa dạng, đồ ăn ngon, không đắt
• Kutaisi: Quán Baraqa, ngay cạnh Colchis Fountain, vị trí tiện lợi, đồ ăn ổn
• Mestia: quán Vichnashi, ngay đối diện Mestia bus station, quán bình dân nhưng đồ ăn rất ngon
• Kazbegi (Stepantsminda):
  • restaurant của khách sạn Panorama Kazbegi, view đẹp, nên vào ăn trưa
  • restaurant của khách sạn 5 sao Rooms Hotel Kazbegi, trang trí sang trọng, đồ ăn ngon theo khẩu vị châu Âu, giá rẻ so với khách sạn 5 sao.

Chi phí

Túm lại chi phí ở Georgia không rẻ lắm so với châu Á. Nếu so với châu Âu thì bằng khoảng ½ đến 2/3 giá dịch vụ tương đương.

Tóm tắt đại khái chi phí 10 ngày cho 2 người.

• Xe có tài xế: 1000 USD
• Khách sạn: 400-500 USD
• Ăn uống và chi tiêu lặt vặt: 200-300 USD

Mình đi 2 người nên khoảng 850 USD/1 người chi tiêu tại chỗ trong 10 ngày, không tính vé máy bay, visa và bảo hiểm du lịch.

Tính tiền USD cho dễ hiểu nhưng ở Georgia dùng đồng Lari. 1 Lari = dưới 10k VND một tẹo.