Chưa bao giờ mình đi đâu mà lại chuẩn bị kĩ như đi Ladakh. Một phần vì biết Ladakh hẻo lánh ở tận tít phía Bắc, nằm trong bang Jammu & Kashmir, được coi là vương miện của Ấn Độ, và giáp với Tây Tạng, Pakistan. Ở đây các phương tiện truyền thông hạn chế, mọi thứ hàng hóa không ê hề như những nơi mình hay đi. Ladakh đã vắng, lại còn cao, nơi thấp nhất cũng 3000 m mà đèo cao nhất cũng trên 5000. Biết thân biết phận sức khỏe không được tốt lắm, chưa biết lên độ cao ấy có lăn đùng ra không. Sau 17 ngày trộm vía không có vấn đề gì quá đặc biệt, ngoài bệnh thèm thịt vô biên và đãng trí như bà bầu trong mấy ngày đầu mới về. Một số kinh nghiệm ít ỏi mình ghi lại dưới đây cho lần sau đi tiếp :).
Bài viết về chuyến đi : Ladakh – Nhật kí hành trình
Bài viết về Phuktal và Zanskar : Đến Phuktal – Chạm vào trái tim Zanskar
Album ảnh Facebook : [India] Ladakh, land of high passes
Lịch trình tóm tắt
- Ngày 0 : Toulouse – Delhi
- Ngày 1 : Delhi – Agra – Delhi (mỗi chiều : 240 km, 5 tiếng)
- Ngày 2 : Delhi bay đi Leh, nghỉ ngơi cho quen độ cao
- Ngày 3 : Các tu viện quanh Leh (Hemis, Thiksey, Leh Palace)
- Ngày 4 : Leh – Chang La – Hồ Pangong (200 km, 6 tiếng)
- Ngày 5, 6 : Pangong – Tso Moriri (11 tiếng), Tso Moriri – Leh (8 tiếng)
- Ngày 7 : Đi xe máy ở Leh, tu viện Stok, Matho, Starna
- Ngày 8: Leh – Tu viện Pasgo – Tu viện Alchi – Lamayuru – Mulberk- Kargil (222 km, 8 tiếng)
- Ngày 9: Kargil – thung lũng Suru – Rangdum – Hồ đôi Lang Tso, Stat Tso – Sông băng Drang-Drung – Padum (240 km, 12 tiếng)
- Ngày 10: Làng Sani, tu viện Karsha, pháo đài Dzongkul
- Ngày 11: Treking đi tu viện Phuktal, qua làng Cha (12 km, 6 tiếng trek)
- Ngày 12: Trek Phuktal về Anmu, qua làng Purney (Purne, Purni) (13.5 km, 7 tiếng trek)
- Ngày 13 : Padum – Tu viện Rangdum – Kargil (240 km, 12 tiếng)
- Ngày 14: Kargil – Zoji La – Srinagar (200 km, 6 tiếng)
- Ngày 15: Srinagar – Delhi
- Ngày 16 : Delhi – Toulouse
Bản đồ chặng đường ở J&K
Chiều buông xuống Leh
Zanskar hùng vĩ giữa sông và núi
Karsha là một trong những tu viện đepj nhất Zanskar, cheo leo trên triền núi. Và tầm nhìn từ đây thì cứ gọi lài nghẹt thở.
Hồ Srinagar
Đi như thế nào ?
Chúng tôi mua tour của đại lí local trong 15 ngày, từ khi xuống máy bay ở Leh đến khi ra sân bay ở Srinagar. Trong khâu chuẩn bị, chị Ngọc lên lịch trình cụ thể, rồi liên lạc với các công ty tour để xin báo giá rồi mặc cả và chọn. Tour 15 ngày bao gồm nhà nghỉ (hoặc lều ở Pangong), xe có tài xế, ăn sáng hằng ngày và 2 bữa ăn tối ở 2 hồ. Nhà nghỉ rất ổn, phòng 2 người, ở sạch sẽ, có nước nóng (trừ ở 2 hồ) nên về khoản tắm rửa rất thoải mái.
Link đến công ty tour chị Ngọc đặt: http://www.
Có thể liên hệ trực tiếp với bạn lái xe Kunga của nhóm tôi là. Bạn ý nhiệt tình và lái rất tốt và sắp lập công ty riêng : Facebook Skal Kunga Kndguys Aback, Whatsaap +919469229149
Giá tour thay đổi rất nhiều tùy từng hãng. Có nhóm 4 người đi cùng ngày với chúng tôi mà giá chia đầu người đắt gấp 3 lần cho lịch trình ít hơn 1 chút.
Xe chở chúng mình đi khắp Ladakh và bạn lái xe Kunga
“Nhà” ở Leh cùng vườn táo chín ngọt.
Chuẩn bị trước khi đi
- Làm visa hoặc e-visa. E-visa rẻ hơn, chỉ 50 USD (giá năm 2017, nay đã tăng thành 80 USD), e-visa có thời hạn 2 tháng kể từ khi nhập cảnh lần đâu, được ra vào 2 lần. Làm evisa rất nhanh gọn, chỉ sau 2 ngày là nhận được kết quả. Khi nhận được mail báo có e-visa, cần vào lại trang ETA in tờ visa (tờ có ảnh, email xác nhận không có giá trị gì khi đến nơi). E-visa chỉ có thể vào Ấn bằng đường hàng không. Đến sân bay Delhi xếp hàng tuy ngắn nhưng đợi hơi lâu. Link xin e-visa : https://indianvisaonline.gov.
in/evisa/tvoa.html . Bạn nào ở HN hay SG có thể làm visa giấy, có giá 103$, loại này có thời 1 năm, multi entry. - Mua bảo hiểm du lịch loại tốt vì chuyến này đi đến nơi hang cùng ngõ hẻm
Đọc lướt qua đống sách trước khi đi. Đọc xong quên gần hết.
Chi phí tham khảo
- E-Visa : 50 $ (giá năm 2017, nay đã tăng lên 80 $)
- Bảo hiểm du lịch : 100 $
- Vé máy bay quốc tế và 2 chuyến nội địa : 550 $ + 150 $
- Tour trong ngày từ Delhi đi Agra bao gồm xe có tài xế đón, trả ở khách sạn : 8000 INR (125 $) cho 5 người.
- Tour cho 2 tuần ở Ladakh bao gồm nhà nghỉ (trừ đêm ở Phuktal), xe có tài xế, ăn sáng hàng ngày, ăn tối 2 lần trên hồ Pangong và Tso Moriri : 375 $ / 1 người, nhóm 10 người, ngủ phòng đôi.
- Porter kiêm dẫn đường lên tu viện Phuktal từ làng Anmu (đi cùng xe với nhóm từ Padum) : 2400 INR (38 $) / 1 porter
- Ngủ đêm ở nhà nghỉ dưới chân tu viện Phuktal : 1000 INR (15 $) / 1 người. Nhà nghỉ chỉ có 4 phòng, không có cách gì đặt trước, ai đến sớm sẽ có phòng, nếu không có thể xin ngủ nhờ tu viện hoặc đi ngược lại Purney.
- Ngủ đêm ở khách sạn gần sân bay Delhi : 30 $ đến 50 $ / 1 phòng đôi loại tốt. 50 $ đã được khách sạn 4 sao
- Ăn uống, nấu nướng, thăm quan 150 $
Tổng cộng chi phí, không tính quà cáp : 1300 – 1400 $ / 1 người
Mang gì đi Ladakh ?
Xếp đồ vào ba lô đeo hằng ngày
Quần áo
Mang cho 15-20 ngày mùa thu cuối tháng 9, đầu tháng 10, nếu ở đâu vài ngày, ví dụ ở Leh, có thể thuê giặt quần áo thì mang ít hơn)
- 1 áo khoác 3 in 1 loại lớp bên trong lông vịt, lớp bên ngoài chống gió chống thấm, 2 lớp có thể tách được nhau ra
- 3 áo len merino (loại này mỏng, nhẹ, lúc cần mát thì mát, lúc cần ấm thì ấm) hoặc heattech
- 3 áo phông cộc tay thể thao thoáng khí, nhanh khô
- 4 đôi tất
- Mũ hoặc nịt đầu
- 1 đôi găng tay loại mỏng. Mình dùng găng tay loại dành cho đánh tennis, mỏng vừa phải mà có độ bám, không rơi máy ảnh
- 3 quần trek nhẹ hoặc quần bò chun mỏng, không cần mang quần dày vì không rét lắm
- 1 khăn quàng vải bản rộng, không cần quá dày để quàng và che nắng
- 1 đôi giầy trek thấp cổ, đi trek vào Phuktal đường không gai góc quá nên có thể đi giày trek thấp cổ cũng được, không nhất thiết phải đi giày cao cổ.
- 1 đôi dép xỏ ngón hoặc dép lê dùng trong phòng tắm
Đồ ăn
Nhóm mình khổ vì đồ ăn ở Ladakh vì người dân ở đây chủ yếu ăn chay. Nếu tìm được hàng có thịt thì cũng rất mặn và cay, nhiều cari, khó ăn. Tuy nhiên, nếu chỉ ở quanh Leh thì không cần mang nhiều vì ở đây có thể đi chợ mua gà hoặc dê về tự nấu, đồ ăn bán ở các quán quanh Leh ăn cũng tạm ổn. Đi về phía Zanskar đồ ăn tử tế khó kiếm hơn và có tiền cũng không mua được thịt ở chợ, chỉ có trứng và trứng.
- Các loại gia vị bột canh, xì dầu trong gói, chai nhỏ
- Mì, miến, phở, bánh đa cua, cháo ăn liền (mang nhiều loại cho đa dạng vì phải ăn liên tục)
- Ruốc lợn, ruốc tôm (có thể nấu canh bầu)
- Bò, gà, lợn khô
- Thịt sấy
- Thịt, pa tê, cá hộp (ở Ladakh không tìm đâu ra cá nên món này rất quí hiếm)
- Chè thảo mộc, trà gừng
- Rong biển khô nấu canh
- Súp khô
- Gạo tẻ nấu cơm, gạo nếp nấu xôi (nếu thích, vì gạo ở Ladakh rất cứng và hôi)
Thuốc
- Đau đầu, sổ mũi, ho
- Thuốc tiêu chảy
- Viên multi-vitamin
- Băng dính vết thương (ego)
- Ai hay bị bệnh gì thì mang thuốc phòng bệnh đó
- Kem chống nắng, nắng ở độ cao lớn rất chói và hại da
- Kem giữ ẩm bôi môi, mặt, tay, toàn thân
- Thuốc bôi mũi, tránh chảy máu cam ở độ cao lớn và thời tiết khô, lạnh : tuýp 5gr của hãng Bepanthen
- Viên khử trùng nước (nếu đi trek, để không phải xách nhiều nước cho các ngày, đi đến đâu, múc nước suối đến đó), mình dùng Micropur của hãng Katadyn mua tại Pháp giá 11€/100 viên, khử trùng được 100 lít nước (có loại hộp 50 viên)
- Hoạt huyết dưỡng não, bắt đầu uống từ 2, 3 tuần trước khi đi
-
Thuốc chống sốc độ cao. Dưới đây là đơn thuốc bác sĩ ghi cho mình. Tuy nhiên, bạn nào muốn dùng thì nên đi khám để bác sĩ kê đơn phù hợp với sức khỏe bản thân, không phải ai cũng uống được thuốc chống sốc độ cao. Các thuốc này nếu cảm thấy có triệu chứng mới uống, không cần uống phòng.
- Prednisolone 20 mg (2.5 viên / ngày ngậm buổi sáng sau khi ăn sáng, không nên uống buổi tối vì thuốc có chứa cortisoide gây khó ngủ), liều lượng này dành cho người nặng 50 kg
- Diamox (Acetazolamide) 250 mg : nếu thuốc trên uống vẫn không đỡ thì uống thêm thuốc này, ngày tối đa 2 viên sáng, chiều.
Những con đường chênh vênh ở độ cao 4000 m
Các thứ khác
- Túi ngủ loại gọn nhẹ, không cần quá ấm vì nhà nghỉ có chăn. Mình dùng loại FORCLAZ 15° LIGHT của Quechua, có thể ghép thành túi đôi, rất gọn nhẹ, chỉ nặng hơn 600 gr
- 1 khăn tắm microfiber nhanh khô
- Bình nước nóng giữ nhiệt
- Bình nước bình thường, buổi tối có thể đổ nước nóng vào đây ôm cho ấm
- Túi đựng nước đi trek (nếu có)
- Kính râm
- Dầu gội đầu, dầu xả gói
- Khăn giấy ướt lau người và các chỗ khác
- Nước khử trùng rửa tay khô
- 1 cuộn giấy toilet phòng khi có biến
Dành cho các bạn gái
- Khăn tẩy trang ướt
- BVS (lên núi cao dễ bị sớm)
- Máy sấy tóc du lịch loại nhỏ (nếu thấy cần)
Đổi tiền ở đâu ?
Thời điểm cuối tháng 9 /2017
- Trong sân bay Delhi : 1 $ = 60.5 INR
- Gần khách sạn cạnh sân bay Delhi và ở Agra cạnh Taj Mahal : 1 $ = 64 INR, 1 € = 76.5 INR
- Trong sân bay Leh : 1 $ = 63 INR
Bài viết về chuyến đi : Ladakh – Nhật kí hành trình
Bài viết về Phuktal và Zanskar : Đến Phuktal – Chạm vào trái tim Zanskar
Album ảnh Facebook : [India] Ladakh, land of high passes
